Chử Hiểu Sinh, ngụ cư tại Bì Châu tỉnh Sơn Đông. Cha
chàng là một vị
Hiếu Liêm nổi tiếng làm giáo thụ ở
Tế Nam. Sinh đậu Tiến sĩ lúc còn
rất trẻ, nhưng chỉ ham
đọc sách, không tha gì đến việc tiến thủ nơi
quan
trường. Chàng cùng mấy người bạn tâm đầu ý hợp,
sống ẩn dật ở
Mông Sơn, dựa vào chân vách núi, dựng
nên một phong cảnh tuyệt mỹ,
có đủ cả suối trong, non
bộ, hoa tươi cổ thụ. Giữa lưng chừng núi đã
có sẵn
từ trước một ngôi chùa cũ, mái xanh tường đỏ, điện
đường
cao ráo rộng rãi. Đa số các hòa thượng đều
tỏ ra nỗ lực tu trì khổ
hạnh.
Ngôi chùa chỉ cách chỗ ở của Sinh chừng độ trăm bộ.
Trong
chùa trồng đủ các loại hoa mẫu đơn, năm sắc khoe
màu, hương thơm ngào
ngạt, không đâu bằng. Mỗi khi gặp
mùa hoa nở, nam thanh nữ tú đua
nhau đến ngắm, nối
đuôi nhau không dứt.
Một hôm, Sinh ngẫu hứng đi
lại quanh quẩn dưới chân
núi, thấy một đám thiếu nữ, quần hồng áo
tía, kết
thành đoàn, phần đông là gái nhà quê, hoặc giả thành
thị,
nhưng chả có cô nào đáng gọi là giai nhân cả, nên
Sinh cũng chẳng hề
lưu tâm đến. Mãi đến lúc mặt
trời sắp lặn, bóng ô đã gác đầu non, du
khách đều
đã mệt mỏi, sau một ngày du ngoạn. Sinh cũng tính đóng
cửa
để vào nhà, thì chợt từ xa, chàng thấy có hai con
a hoàn để tóc trái
đào, dẫn một người con gái, khoan
thai tiến lại. Người con gái coi ý
tứ, thái độ có vẻ
phong nhã, linh hoạt, khác hẳn các cô gái khác.
Lúc đến
gần, Sinh thấy quả là một trang quốc sắc, diễm tuyệt.
Chàng
nhủ thầm trong bụng, vùng thôn trang quê mùa này, lẽ
nào lại có
người đẹp đến thế. ý chừng hẳn là
người từ phương xa lại.
Một lát
sau, lại thấy người con gái từ trong chùa đi ra.
Cũng lại đi ngang
qua cửa nhà Sinh, bấy giờ chàng còn
đứng đó. Thế là hai người vô tình
bốn mắt nhìn nhau.
Người con gái e thẹn cúi đầu bước đị Sinh những
muốn
cùng nàng bắt chuyện, nhưng không tìm được cơ hội,
thì may
thay, người con gái vì cấp bách bước đi, để
rơi chiếc khăn tay xuống
đất, Sinh vội vã chạy lại
nhặt lên, hô gọi con a hoàn để trả cho
nàng.
Người con gái nói mấy lời tạ ơn Sinh, đôi mắt long lanh
đưa
đẩy, càng làm cho Sinh cảm thấy chứa chan thâm tình,
bất giác hồn
tiêu phách tán ngẩn người ra như tượng
gỗ.
Người con gái đi được
chừng hơn mười bộ, thì quay
lại rút trong ống tay áo ra một chiếc
khăn tay bằng lụa
trắng, bên trong gói một vật, trao cho con a hoàn
để đưa
lại cho Sinh và nói:
- Vật này chẳng biết có phải ông tú
đánh rơi đó
chăng?
Sinh sợ người ngoài nhìn thấy, vội vã giấu vào
trong
bụng, quí như được vật báu vua ban. Trước khi đi,
người con
gái còn nói với a hoàn:
- Trước cửa nhà mình có hai cây liễu, tơ
buông phơ
phất mỗi khi có gió thổi, trông rất đẹp mắt. Trong
vườn
trồng chuối xen lẫn hoa đào nở. Như quả ông tú
có dịp đi hội đạp
thanh ngang qua, thì xin mời ông ấy
vào chơi uống chén trà xanh nhá.
Người
con gái cố ý nói cho Sinh nghe thấy. Lời nói dịu
dàng, nhỏ nhẹ mà
líu lo như tiếng chim oanh hót trên cành
hoa. Nói xong, nàng cùng hai
con a hoàn vội vã đi về
hướng Đông. Còn lại mình Sinh tâm thần ngơ
ngẩn, nhìn
theo cho đến lúc bóng người con gái đã khuất mới chịu
vào
trong nhà. Bấy giờ mới mở chiếc khăn tay bằng lụa
màu trắng của
người con gái ra coi, thấy bên trong có gói
một con ve sầu làm bằng
ngọc, sắc trắng trơn tru nhẵn
nhụi, điêu khắc rất là tinh vi tỉ mỉ,
không phải là vật
thuộc thời đại bây giờ. Sinh quí báu như bảo vật,
đêm
ngày đeo bên người.
Vài hôm sau, Sinh nẩy ý muốn đi tìm tông
tích của người
con gái, bèn sửa soạn dung mạo, áo quần cho thật chỉnh
tề
đắc ý, rồi mới khởi hành. Chàng men theo đường
đi về hướng Đông. Đi
được vài dặm, quả nhiên gặp
một thôn nhỏ, ước chừng năm sáu nóc nhà
lơ thơ, cửa
gỗ, nhìn xuống suối, bên trên có chiếc cầu nhỏ bắc
xéo
ngang. Sinh bước sang cầu, rồi men theo bờ suối đi
về hướng Đông. Từ
xa đã thấy một tòa nhà mới chỉnh
trang lại, tường quét vôi trắng có
vẽ hình chữ Vạn của
nhà Phật. Trong vườn đủ cả hoa đào, hoa mận, hoa
lê, hoa
hải đường trăm hoa đua nở, lại được gió đông phe
phất đưa
đẩy, hương thơm ngào ngạt đến tận gan
phổi.
Sinh nhủ thầm trong
bụng, đây hẳn là nhà của người con
gái, tuy vậy chàng cũng chưa dám
liều đến gõ cửa, chỉ
bồi hồi chậm bước đi đi lại lại, hy vọng có gặp
được
người nào chăng.
Mãi một lúc thật lâu, Sinh thình lình nghe tiếng mở
cửa
ken két, rồi hai con a hoàn từ trong nhà bước ra, tay bưng
một
lẳng hoa. Sinh vội vã tiến gần lại, ân cần hỏi
thăm tin tức. Hai con
a hoàn cũng nhận ra Sinh, bèn hỏi họ
tên của chàng, rồi nói:
-
Chủ nhân hôm nay đến Thê Hà Sơn để học đạo, trong
nhà chỉ còn có đàn
bà con gái, không tiện giữ ông tú
lại để khoản đãi biết làm sao bây
giờ.
Sinh hỏi hai đứa a hoàn đi đâu, thì chúng đáp:
- Đem lẳng hoa
này sang biếu các chị em ở xóm bên.
Sinh ngắm nhìn lẳng hoa, thấy đủ
mọi loại.
Hai đứa a hoàn lại nói:
- Lẳng hoa này do đích thân tay
A Cô kết thành đấy.
Sinh hết lời khen ngợi sự thông minh mẫn tiếp
của
người con gái. Đứa a hoàn lại nói:
- Xin ông tú tạm thời đứng
chờ một chút, đợi chị em
tôi đi xong việc trở về, sẽ vào thông báo
cho A Cô
biết, hoặc giả có mời ông tú vào chơi chăng?
Một lát sau,
hai đứa a hoàn trở lại, rút từ trong tay áo
ra một cái túi đưa cho
Sinh xem và nói:
- Món này là quà của cô Thiến bên xóm Đông tặng ông
tú,
chẳng hay vật gì.
Sinh chỉ cười không đáp, cầm lấy vật tặng cất đi.
Hai
đứa a hoàn đi vào trong nhà rồi trở ra, dẫn đường
cho Sinh theo, đi
vòng qua mấy bụi dâm bụt, vài bụi chuối,
và hơn trăm gốc bích đào
đang độ khai hoa thì đến
một phiến cửa bằng gỗ, rồi mới vào cửa
trong.
Đứa a hoàn lại dặn bảo Sinh:
- Chỗ này kề cận với ngọa thất
của A Cô, lượt sau
ông tú có đến, đừng đi lối cửa trước. Gia quy của
chủ
nhân rất là nghiêm ngặt, nếu bị bắt gặp thì nguy
lắm đấy!
Lúc mở
cửa, Sinh đã thấy người con gái dựa bên cột
nhà đứng chờ, đon đả
cười đón Sinh, nàng nói:
- Ông tú thật là người giữ chữ tín!
Sinh
thấy trú phòng gồm có ba gian, rất là trang nhã sáng
sủa. Đồ đạc trần
thiết toàn một thứ đỉnh đồng, lư
hương và các loại đồ cổ hiếm trên
đời. Trên án thư
có hơn mười bộ thiếp "Au hương quán tập" của Uẩn Nam
Điền,
có lẽ là do người con gái tự tay mô phỏng chép
lại, vì chữ của nàng
trông rất giống chữ họ Uẩn. Lại
còn một tập thi cảo, đề tên là "Hồng
Nhuỵ Cận Cảo."
Sinh định mở ra đọc, nhưng người con gái vội vàng giữ
lại,
nói:
- Này, hãy tạm bàn gẫu chút đã, làm gì có thời giờ
đàm luận
học vấn văn chương lúc này!
Sinh ngẩng đầu lên nhìn, thấy một tấm
biển đề "Lục
thiên thâm xứ." Nguyên do vì bên ngoài song cửa có trồng
nhiều
chuối và ngô đồng.
Đến lúc đó Sinh mới biết người con gái là Vương
tự
là Thiềm Hương, lại còn một tự khác nữa là Tiểu
Quyên.
Trong
lúc hai người trò chuyện, đàm đạo, Tiểu Quyên
thỉnh thoảng lại pha
lẫn âm giọng men Ngô quận. Sinh hỏi
duyên cớ.
Nàng ớ áp:
- Lúc
còn bé thiếp theo mẹ đến sống ở Kim Sương. Đến
năm mười bốn tuổi thì
mẹ thiếp qua đời, thiếp mới
đến đây sống với phụ thân. Cha thiếp là
người ham
thích đạo thuật. ông đi Thê Hà Sơn rồi, có thể sẽ đi
lãm
du ở vùng biển nữa, chắc chắn là phải hơn một
tháng mới về, chàng cứ
tạm ở đây đừng lo lắng gì
cả.
Tiểu Quyên lại lấy ra một quyển
sách nhờ Sinh giải
nghĩa. Sách đề là: "Xam Đồng Khê".
Sinh vốn
chẳng biết gì về nội dung của loại sách này,
nhưng nhờ vào những tiết
mục của sách, nên cứ cắt
nghĩa bừa đi, khiến cho Tiểu Quyên phải
bưng miệng
cười khúc khích, nói:
- Chàng đúng là người ở ngoài môn
này rồi.
Sau đó nàng sai người hầu sửa soạn tiệc rượu ở
ngoài
trúc hiên đình.
Nàng cùng Sinh ra trước. Khi đến nơi, Sinh thấy nào
là
giả sơn non bộ, tre trúc mọc đầy, xanh hồng vui mắt chỗ
đầy chỗ
thưa, nghiêng ngả coi rất là nhã chí. Vào đến
bên trong đình, quần
áo đều ánh lên tươi rọi như màu
ngọc biếc.
Tiểu Quyên sai người
đem rượu "Lục bích tửu" rót mời
Sinh. Vị rượu vừa ngọt, lại vừa cay,
Sinh uống một
hớp, nói:
- Chà? Thứ rượu này ngon quá.
Sau đó,
uống liền một lúc mười chén tống, bụng cảm
thấy hơi men túy lúy, ngà
ngà. Tiểu Quyên cũng đã có
phần chếnh choáng, và lúc đó trời đã về
khuya, nàng
bèn sai hai con a hoàn cầm đèn đưa Sinh về ngủ ở phòng
nơi
hành lang phía Đông.
Nơi đây, giường ghế trạm trổ rất là tinh mỹ,
lại sẵn
chăn thêu nệm ấm. Sinh nghĩ ngủ một mình cô độc, có
phần
sợ hãi, nên bảo hai đứa a hoàn ở lại bầu bạn,
nhưng cả hai đều từ
chối không chịu, cầm đèn bỏ đị
Bên ngoài chỉ nghe tiếng gió thổi vi
vụ Bóng trăng mông
lung mờ ảo. Sinh ngồi một mình bên song cửa, trong
cảnh
yên tĩnh, tịch liêu, càng cảm thấy hiu hắt buồn chán.
Bỗng
nghe ngoài cửa có tiếng búng gõ nhè nhẹ. Sinh ra mở
cửa. Té ra là
Tiểu Quyên.
Nàng mặc chiếc áo lót chẽn tay, tóc búi hơi cao, càng
tăng
thêm vẻ yêu kiều diễm lệ khả ái. Nàng cười bảo
với Sinh:
- Để
chàng phải cô đơn tịch mịch một mình, có oán
thiếp không đấy? Thiếp
phải chờ cho hai đứa a hoàn
ngủ, mới dám đến.
Rồi nàng cởi quần
áo treo lên giá ở bên cửa sổ,
liếc mắt đưa tình nhìn Sinh, sau đó chủ
động chui vào
mùng trước.
Sinh bấy giờ cũng không cầm nổi lòng,
bèn lên giường
cùng nàng xoắn xuýt, mây mưa mặn nồng, không kể ra hết
được.
Đến
mãi lúc trời gần sáng, nghe có tiếng chuông chùa
lanh lảnh, Tiểu
Quyên mới mặc quần áo vào người để
đi ra. Nhưng Sinh cố lưu lại.

Nàng
nói:
- Sợ hai con a hoàn nó biết, rồi thì thào đồn đãi, làm
chúng
mình không thể kéo dài chuyện này lâu được nữa.
Buổi sáng thức dậy,
người đến hầu hạ Sinh bưng thau
rửa mặt, pha trà, quét tước, sai bảo
đi lại, đều là
hai đứa a hoàn.
Sinh thấy thế, mới hỏi:
- Nhà ta
không có đầy tớ hay sao, mà phải phiền hai em
bận rộn vất vả vậy?
Hai
đứa đáp:
- Nhà cũng có một bà lão giữ chìa khóa để đóng cổng
mở
cổng, chưa từng đặt chân vào ngọa thất của cô
nương lần nào. Còn bọn
bộc dịch thì đều lo việc ở
trên sảnh đường, có chuyện cần bẩm báo thì
gõ vào
tấm ván gỗ làm hiệu, chỉ phục thị chủ nhân mà thôi.
Nơi
đây tuyệt không có tin tức gì hết.
Sinh hỏi họ tên của hai đứa a hoàn
thì được biết một
đứa tên là Tiết Hoa, và một đứa tên là Ái Nguyệt,
tuổi
đều khoảng chừng mười lăm, nhan sắc cũng diễm
lệ khả ái cử chỉ thái
độ lại dịu dàng dễ yêu, nhí
nhảnh uyển chuyển như chim yến ríu rít
bên người.
Sinh cợt nhả, ôm cả hai đứa vào lòng, rồi bế để
ngồi
lên đùi. Hai con a hoàn cũng đùa bỡn kề má, sờ
tóc, vuốt ve thịt da
Sinh, khiến chàng dục niệm nhúc
nhích.
Giữa lúc chàng sắp sửa cùng
hai đứa a hoàn bước vào
cõi thiên thai, thì Tiểu Quyên đã trang điểm
xong, thình
lình đi ra bắt gặp.
Nàng cười, nói:
- Hai con tì
tử ngốc nghếch này, nếu hơi nhờn mặt, thì
không còn trên dưới thể
thống gì nữa.
Cả hai đứa a hoàn đều ngượng nghịu, đỏ hồng đôi má
như
say rượu rồi cười tủm tỉm bỏ đi.
Từ đấy, Sinh và Tú Quyên ngày thì
bàn luận bút nghiên,
đêm thì gối chăn vẫn vũ, ái ân đằm thắm, chẳng
khác
gì chim hồng chim nhạn họa ca trên vân lộ, chim phỉ thí
đùa
giỡn chốn lan thiều.
Vui vẻ như vậy được hơn một tháng. Một hôm, bỗng
ngoài
sảnh đường có tiếng gõ ván làm hiệu, người lão
đưa tin vào nói là
chủ nhân đã từ Lao Sơn trở về cần
gặp Tiểu Quyên để bàn chuyện.
Tiểu
Quyên hấp tấp giấu Sinh vào chỗ màn kép, rồi
vội vã đi ra. Một hồi
lâu mới trở về, chau mày sau
mặt, nói với Sinh:
- Hôm nay nguy
quá, nếu thiếp chẳng phải là người giỏi
biện bác, thì chuyện chúng
mình ắt bị lộ rồi. Phụ
thân thiếp bảo là thiếp lúc này mặt mày rạng
rỡ tươi
tỉnh, không giống ngày trước, hết lời căn vặn truy
vấn.
Thiếp trả lời là vì mấy ngày gần đây được
đọc sách Trang Tử, thiên
Thu Thủy, nên lãnh ngộ được
phần nào. Thôi, bây giờ thì chàng không
thể ở lại đây
lâu được nữa.
Nói xong, nàng tháo chiếc vòng ngọc ở
cổ tay ra, đưa
tặng Sinh và tiếp:
- Chiếc vòng này là do ngoại
phiên tiến cống dưới
triều Tùy, tàng trữ trong cung, ngoài dân dã
không ai có
được. Rồi nàng lại lấy từ trong rương ra một cái
túi,
đổ ra hơn một trăm viên ngọc nhỏ bằng hạt đậu,
trao cho Sinh, nói:
-
Chàng dùng số ngọc này bán đi mà mua sắm hành trang
tiến kinh khảo
thí. Thiếp sẽ gặp lại chàng ở Hán Khẩu,
xin chàng đợi ít lâu, thiếp
sẽ đến.
Sau đó, Tiểu Quyên sai hai con a hoàn đưa Sinh ra lối cửa
sau.
Khi chàng về đến nhà, các bạn đồng môn hỏi chàng
đi đâu, Sinh nói
dối quanh quéo cho xong, rồi khăn gói quả
mướp tiến kinh. Họ hàng
thân tộc, có người thấy thế
cười, bảo:
- Việc ông tú học đạo chỉ
là lời nói cửa miệng, chứ
không, sao cái bụng công danh lại sôi nổi
đến thế!
Sinh không để ý đến những lời nói của họ, cứ thuê
thuyền
đi Hán Khẩu ngay. Đến nơi, chàng kiếm một nơi
vừa kín đáo vừa yên
tĩnh để trú ngụ còn tên tiểu
đồng thì cho ở căn phòng phụ.
Một
đêm, chàng ngồi lặng lẽ bên đèn, tưởng niệm
đến cố nhân, rồi đi tới
đi lui hiu quạnh. Chợt nghe
ngoài thềm hình như có tiếng chim bay rơi
xuống đất,
lòng hoài nghi bèn ra mở cửa, té ra là hai đứa a hoàn
của
Tiểu Quyên đang đứng ngay trước cửa.
Hai đứa a hoàn nói:
- Cô
nương nghĩ chàng một mình quán trọ cô đơn, nên sai
bọn em đến trước
cùng chàng bầu bạn cho khuây khỏa.
Nhất tiễn song điêu, chàng thật là
người có phúc,
được hưởng cả.
Rồi sắp gối trải khăn, cùng Sinh
quấn quít với hai nàng
hầu trong hoan lạc đê mệ
Việc xong, Sinh
hỏi thăm Tiểu Quyên bao giờ mới đến,
thì hai đứa a hoàn đều bảo là
nàng đi đường bộ,
tính ra cũng phải mất mười ngày.
Đến kỳ hạn,
Sinh cùng hai đứa a hoàn thuê xe ra ngoài
ngoại ô đón Tiểu Quyên. Một
lát sau thấy một chiếc xe
phủ màn gấm, do một người lão bộc râu dài
kéo, chạy
tới như phị
- Cô nương? Cô nương? Xin ngừng lại.
Sinh
nhìn thấy Tiểu Quyên đã thay đổi trang phục theo
lối người Tô Châu,
nhan sắc lại càng mặn mòi kiều
diễm. Rồi nàng cùng về cả chỗ Sinh trú
ngụ, ăn ở với
nhau như vợ chồng.
Đến khi Sinh lên kinh đô dự thí,
chỉ một lần đã đỗ,
được nhập Hàn Lâm Viện. Chàng nói thác Tiểu Quyên
là
vợ lấy ở quê nhà, rồi đem nàng về ngụ sở. Quan trên
quan dưới
thấy mặt Tiểu Quyên cho nàng là tiên nữ
giáng phàm.
Từ đấy Sinh
tuyệt nhiên không đến thư quán ở Mông
Sơn, sợ rằng thời gian trôi đi
uổng phí. Còn Tiểu
Quyên lại chỉ quen uống loại trà hái trên đỉnh
Mông Sơn,
Sinh phải tìm mọi cách mua về cho nàng.
Một hôm, nửa đêm
Tiểu Quyên bổng tỉnh giấc, ngồi
khóc thút thít. Sinh gạn hỏi thì
nàng không đáp, Sinh phải
khéo léo an ủi mãi, nàng mới nói:
- Phụ
thân thiếp đã biết là chàng lấy thiếp, nên muốn
đón thiếp về ngay, sợ
rằng sự chia ly của chúng mình
sẽ xảy ra trong nội nhật ngày mai
thôi.
Sinh nói:
- Nếu vậy thì dù có phải cùng khanh trốn đến thiên
nhai
hải giác, ta cũng đi theo.
Nàng đáp:
- Vô ích! Duyên hết
thì phải chia lỵ Tình cạn thì phải
chấm dứt. Thiếp chưa từng thấy
trên đời này có cặp
vợ chồng nào sống với nhau bất tử đâu. Chàng cứ
coi
là thiếp đã chết rồi.
Sinh nghe nói thế, lòng ngậm ngùi thi
lệ, không vui, thề
cùng nàng tử sinh.
Tiểu Quyên phải an ủi chàng:
-
Chàng sớm đỗ đại khoa, chính là phải đem cái thân
hữu dụng ra giúp
nước, làm quan thì tận tâm với dân,
ở nhà phụng thờ cha mẹ, đó là bổn
phận của chàng ngày
nay, còn quyến luyến nhi nữ nào có ích gì? Thiên
hạ đàn
bà đẹp cũng nhiều, hà tất phải như thiếp. Vả, thiếp
với
Chàng, duyên tuy tận, nhưng tình chưa dứt, vẫn còn
hy vọng. Chàng cố
kiên trì học đạo, ngày sau sẽ có ngày
tác ngộ.
Ngày hôm sau, quả
nhiên trời đất bỗng tối sầm, sấm
sét nổi lên đùng đùng, nhà cửa chấn
động, đến khi
mây tạnh mưa tan, thì chàng chẳng còn thấy Tiểu Quyên
và
hai con a hoàn đâu nữa.
oOo