Về
câu chuyện thần mật vào loại kỳ cục nhất mà tôi sắp
hạ bút viết đây,
tôi không chờ đợi cũng như không yêu cầu ai tin cả.
Mà có mất trí mới
đi chờ đợi như thế, vì chính bản thân những cảm
quan của tôi cũng không
thừa nhận nó là có thật. Vâng, tôi không điên
- và rất chắc chắn là tôi
không mơ. Nhưng ngày mai tôi chết và hôm
nay hẳn tôi phải trút đi gánh
nặng trong tâm hồn tôị Mục đích gần
nhất của tôi là trình bày với mọi
người những sự kiện trong gia đình
một cách đầy đủ, gọn gàng mà không
bình luận gì cả. Do hậu quả của
nó, những sự kiện này đã làm tôi hoảng
sợ, đã dày vò tôi, đã hủy hoại
tôị Nhưng tôi không có ý định trình bày
quá tỉ mỉ. Đối với tôi, nó
cũng không có ý khác hơn là cảm giác rùng
rợn, nhưng đối với số đông
thì họ thấy ít sợ hơn là thấy kỳ quặc. Sau
này có thể có vài nhà trí
thức nào đó sẽ làm cho những điều huyền ảo
của tôi chỉ là chuyện
thường, sẽ có một số trí tuệ nào đó bình tĩnh
hơn, lô-gích hơn và khó
bị kích động hơn đầu óc của tôi, sẽ nhìn thấy
rõ, trong những trường
hợp tôi đã hết sức kinh ngạc kể lại rất tỉ mỉ,
không có gì khác hơn
là một chuỗi rất thông thường và rất tự nhiên của
nhân và quả.


Từ
thuở nhỏ, tôi đã được chú ý vì tính
tình dễ bảo và lòng nhân đạọ Tính
tình hiền dịu của tôi trở thành một
trò cười của bạn bè. Tôi đặc biệt
rất thích loài vật và được cha mẹ
nuông chiều cho chơi với rất nhiều
loài vật. Tôi đã mất nhiều thì giờ
với bọn này, và không gì làm cho tôi
sung sướng bằng được cho chúng
ăn, được vuốt ve chúng. Tính nết riêng
biệt này cứ phát triển dần
theo đà lớn lên của tôi, và khi đã trưởng
thành thì nó trở thành một
trong những nguồn vui chính của tôị Với kẻ
đã dành nhiều tình thương
mến cho một con chó khôn ngoan, trung thành
thì tôi không cần phải
tốn công lí giải về tính chất và mức độ tình cảm
đã dành cho nó.
Trong tinh thần vị tha và tình thương đầy tinh thần hy
sinh của con
vật, có một cái gì đi thẳng vào lòng nó và thường tạo ra
cơ hội để
chứng minh tình bạn thấp kém và lòng trung thành rất mong
manh của
con ngườị


Tôi
lấy
vợ sớm và rất sung sướng thấy tính tình của vợ tôi không khác gì
tôi
bao nhiêụ Nhận thấy tôi thiên vị đối với mấy loại thú trong nhà, cô
ta
không bao giờ để lỡ dịp tìm cho tôi những con vật dễ thương nhất.
Chúng
tôi có chim, có cá vàng, có một con chó rất xinh, có thỏ, có một
con
khỉ con và một con mèọ


Con
mèo này là một con vật rất to và đẹp, đen tuyền,
và khôn đến mức độ
đáng kinh ngạc. Nói về trí thông minh của nó, vợ
tôi, thực lòng không
hề bị chút nào nhiễm phải óc mê tín, vẫn thường
nhắc đến một quan niệm
cũ trong dân gian cho rằng tất cả bọn mèo đen
đều là phù thuỷ trá hình.
Cô ta không hề coi đó là chuyện nghiêm túc,
nhưng tôi ghi lại tất cả
không vì lẽ gì khác hơn là những điều cho
đến nay xảy ra đáng cho cô ta
phải nhớ.


Pluto
- tên con mèo - là con vật tôi quý nhất, là
người bạn của tôị Chỉ có
tôi cho nó ăn, và trong nhà tôi đi đâu là nó
theo tới đó. Tới nỗi tôi
phải rất khó khăn mới ngăn được nó, không
cho theo tôi ra đường.


Tình
bạn của chúng tôi kéo dài theo kiểu đó trong
nhiều năm; trong thời gian
này tính khí và thái độ của tôi - do rượu
chè quá độ - (tôi thật xấu hổ
mà thú nhận) đã suy sụp về cơ bản, càng
ngày càng xấu đị Càng ngày tôi
càng trở nên cáu kỉnh, bực bội và
không nghĩ gì đến tình cảm của người
khác. Tôi đã ăn nói thô lỗ với
vợ. Dần dần đến mức dùng vũ lực với cô
ấy nữạ Mấy con vật của tôi tất
nhiên đã cảm thấy sự thay đổi của tôị
Tôi không chỉ bỏ lơ chúng nó,
mà còn bạc đãi chúng nữạ Tuy nhiên, đối
với Pluto, tôi còn quan tâm
đến nó, còn kiềm chế không đến nỗi bạc đãi
với nó. Trong khi đó thì
tôi không do dự gì mà không bạc đãi những con
thỏ, con khỉ, hoặc ngay
cả đến con chó nữa, khi, bất ngờ, vì tình cảm
chúng nó luẩn quẩn
trên đường đi của tôị Nhưng căn bệnh của tôi cứ tăng
lên - một thứ
bệnh như bệnh nát rượu - rồi cuối cùng, đến cả Pluto nữa,
lúc này đã
bắt đầu già, và do đó đã có phần cáu kỉnh - cả Pluto nữa
cũng bắt đầu
chịu đựng sự thay đổi tính khí của tôị


Một
buổi tối, khi từ quán nhậu quen thuộc ngoài phố
về, say bí tỉ, tôi cho
rằng con mèo cố ý tránh mặt tôị Tôi nắm lấy
nó. Trong khi hoảng hốt, sợ
tôi đánh nó, nó đã cắn vào tay tôi, gây
nên một vết thương nhẹ; trong
phút chốc tôi tức điên lên như bị quỷ
ám. Tôi không còn biết tôi là ai
nữạ Hồn tôi lúc này như bỗng chốc
bay ra khỏi xác - một cơn điên loạn
độc ác làm rung tất cả các thớ
thịt của tôị Tôi rút trong túi áo ra một
con dao con, kéo lưỡi dao
ra, tôi nắm chặt lấy cổ con vật, tôi thư thái
khoét một trong hai mắt
của nó! Thật tôi xấu hổ đến run lên khi viết
lại cái hành động tàn
ác khủng khiếp nàỵ


Sáng
hôm sau, khi bình tĩnh lại - đã ngủ được đầy đủ
sau một đêm trụy lạc -
tôi cảm thấy nửa như ghê tởm, nửa như hối hận
về tội ác mà tôi đã gây
rạ Nhưng đó chỉ là một thứ tình cảm mơ hồ,
yếu ớt, còn tâm hồn tôi vẫn
hoàn toàn yên ổn, không hề bị chạm tớị
Tôi lại lao vào nhậu nhẹt, và
dìm sâu vào trong rượu tất cả mọi ký ức
về hành động của tôị


Trong
thời gian đó, con mèo dần dần phục hồị Hốc con
mắt bị mất trông bề
ngoài dễ sợ thật, nhưng nó không còn phải chịu
đựng bất cứ một nỗi đau
đớn nào nữạ Nó lại đi loanh quanh trong nhà
như cũ, nhưng, như ta có
thể thấy trước, nó rất khiếp sợ khi thấy tôi
đến gần. Trong lòng tôi
hãy còn lại chút tình cảm cũ và ban đầu tôi
thấy tội nghiệp cho cái
phần rõ rệt là không có gì đáng yêu của một
sinh vật có lần tôi đã
thương yêu đến thế. Nhưng tình cảm này chẳng
mấy chốc đã nhường chỗ cho
sự phẫn nộ. Và tinh thần ngoan cố trong
cái xấu đã đến với tôi như một
sự suy sụp cuối cùng và dứt khoát.
Triết học cũng chả làm gì được với
tinh thần nàỵ Thế là tôi không tin
rằng, linh hồn tôi đáng sống, bằng
tin rằng sự ngoan cố trong cái
xấu là một trong những động lực ban sơ
của lòng người - một trong
những năng khiếu, hay tình cảm ban sơ và
nguyên vẹn, không chia cắt
được đã vạch ra phương hướng cho tính cách
con ngườị Ai đã không hàng
trăm lần, tự thấy mình phạm phải một hành
động xấu xa hoặc ngu xuẩn
mà không phải do một lý do nào khác hơn là
bởi vì anh ta biết rằng
anh ta không nên làm? Có phải chúng có khuynh
hướng lâu dài muốn vi
phạm cái gọi là luật pháp, kể cả khi ta có nhận
xét đúng nhất, chỉ vì
chúng ta hiểu rằng nó phải như vậy đó không? Tinh
thần ngoan cố
trong cái xấu, như tôi nói đến với sự suy sụp cuối cùng
của tôị Đó là
sự theo dõi chờ đợi một tâm hồn sâu không đáy tự gây
phiền phức cho
mình - dùng bạo lực cưỡng chế bản tính tự nhiên của nó -
làm điều sai
chỉ vì cả cái sai - đã thúc đẩy tôi phải tiếp tục và cuối
cùng phải
làm nốt việc gây thương tích cho con vật ngây thơ, vô tộị Một
buổi
sáng, tôi thản nhiên đưa một cái thòng lọng vào cổ nó, rồi treo
lên
cành cây; treo nó lên mà mắt tôi ướt đầm nước mắt, mà lòng xót xa
ân
hận vô cùng - treo nó bởi vì tôi biết nó thương tôi, và bởi vì tôi
cảm
thấy nó không làm gì cho tôi phải tức giận cả, treo nó bởi vì tôi
biết
làm thế là tôi đang phạm một tội ác - một tội ác nghiêm trọng đến
nỗi
nguy hại đến linh hồn bất diệt của tôi - nếu có thể có chuyện đó -
và
đưa nó ở xa tầm ơn đức vô biên của Đức Chúa Đại Nhân, Đại Trí, nhưng
cũng
đáng sợ vô cùng.


Trong
đêm
của cái ngày xảy ra những hành động tàn khốc đó, tiếng kêu cháy nhà
làm
tôi giật mình thức dậỵ Cái màn trên giường tôi bốc cháỵ Toàn bộ
ngôi
nhà bị bắt lửạ Vợ tôi, người ăn kẻ ở trong nhà, và bản thân tôi
nữa,
đã rất khó khăn mới thoát ra khỏi đám cháỵ Tất cả đều bị thiêu hủy
hoàn
toàn. Toàn bộ của cải tôi cháy rụi cả, và tôi cảm thấy cùng đường,
tuyệt
vọng.