Cây Chổi Yêu
Tinh

Tác giả: N/A


Lâu ngày thành yêu, vật nào
cũng
thế, không những chỉ có vàng và ngọc... Như trong vườn hoang ở một
ấp
kia có một tòa miếu cổ xây bằng gạch. Đằng trước có một cửa nhỏ, chỉ
vừa
một người ra vào, bên trong chỉ rộng bằng một chiếc chiếu. Trên đặt
bái
hương và một cây đèn bằng gỗ. Mỗi năm có hai lần người trong ấp đến
lễ
bái thì mở cửa mà vào, quét miếu thắp hương. Xong việc lại ra, đứng
bên
ngoài khép cửa lại, còn người dưng thì không ai bước tới. Trong
miếu
có một cái chổi rễ kết bằng những mảnh tre nhỏ. Khi vào cúng bái,
dùng
để quét, quét xong lại dựng trong góc miếu. Tương truyền là chổi
rễ
ấy dùng đã lâu ngày mà lúc nào cũng vẫn thấy như mới. Người trong ấp
thường
thấy có ma hiện ra. Khi ấy có người học trò quẩy tráp đi học,
đến ấp
thuê nhà ở gần đó để tiện đến nhà thầy nghe giảng. Ở trọ được ba
tháng.
Bỗng một đêm khuya thấy người con gái đẹp đứng ngoài cửa sổ ném
một
bài thơ vào:

Thiếp vốn sao trời xuống dưới trần,

Trên cùng
Cơ Vĩ vốn cùng thân. (Hai câu này nói bóng là hình cây chổi)

Thường
đem quét tước trần ai sạch,

Muốn kết ái ân Chu với Trần.

Người
học trò nhặt bài thơ xem, ngồi im lặng hồi lâu.

Người con gái
nhìn vào cửa sổ cười rằng:

- Thế gọi là "văn cùng" đó.

Người
học trò thấy cô gái có nhan sắc đẹp, cùng nhau ngâm họa rồi lân
la
gần gũi. Đến gà gáy, ả vội đứng dậy từ biệt. Người học trò muốn giữ
lại,
ả nói:

- Thiếp là con gái quan nội triều (chữ triều ở trong là
chữ miếu) ở
trong ấp này, ở không đã lâu, nhưng tính cha mẹ nghiêm
ngặt, quanh năm
không cho ra khỏi cửa, người trong ấp chưa ai trông
thấy mặt. Vì thế,
thiếp chưa có gia thất. Hôm qua, ngẫu nhiên nhìn
qua khe cửa, thấy
chàng đi quạ Đã ưa người đẹp, lại mến tài cao. Cho
nên chui lối ngạch
đi ra, quên cả hổ thẹn. Nếu mãi vui, có người biết
được, thì không
những mang tiếng chê bai, suốt đời không ai dám hỏi
nữa, mà lại còn
điếm nhục cả đến gia thanh, để lo buồn cho cha mẹ,
đến phải tự tử mà
chết mất. Nếu chàng có lòng yêu thiếp phải nói dối
kẻ trên để lén lúc
đợi đêm tối sẽ đến, dần dần ta sẽ kết duyên giai
lão, như thế có hơn
không? Giữ thiếp ở lại làm gì? Nhưng điều này nên
giữ kín, nhất thiết
không nên nói chuyện này với ai.

Nàng nói
xong thì vội vàng ra đi.

Người học trò từ đó học hành chểnh
mảng. Ngày thì ngủ say, đêm thì vui
đùa với con yêu nữ. Đã hơn một
tháng, thầy không thấy anh ta đến học,
sai người đến nhà trọ hỏi
duyên cớ và bảo anh ta đến gặp thầy. Người
học trò thấy thầy gọi,
liền đi theo người đến.

Thoạt trông thấy anh, thầy giật mình hỏi
rằng:

- Mới qua một tin hoa nở mà nhan sắc xanh xao, tinh thần
sút kém đến như vậy. Ngươi mắc bệnh gì thế?

- Thưa, con không
bệnh gì.

Thầy nói:

- Không bệnh gì mà hình dung thế kia à?
Đúng là bị gái hư nào làm mê hoặc rồi. Nếu không, can chi vóc người sút
hẳn đi như thế?

Người học trò trước còn giấu diếm, sau bị thầy
hỏi vặn đến cùng bấy giờ anh mới nói rõ đầu đuôi câu chuyện.

Thầy
nghĩ hồi lâu nói:

- Bên nhà ngươi trọ, có cây cổ thụ không? Có
đầm sâu hay là có miếu cổ nào không?

Người học trò nói:

-
Trong vườn hoang có ngôi miếu cổ, không biết làm từ đời nào. Cảnh
miếu
vắng vẻ, cách nhà con trọ độ năm trăm thước, hàng ngày con đi học
thường
phải qua đó.

Thầy nói:

- Đứa con gái ấy tất là con yêu
trong ngôi miếu cổ. Ngươi không nói sớm, chỉ ba tháng nữa là chết.

Anh
ta sợ quá, lạy phục trước giường xin thầy bảo cho phép trừ yêu.

Thầy
nói:

- Xem lời lẽ bài thơ, trong lúc vội vàng, chưa có thể đoán
được tà yêu.
Hãy để xét nghiệm dần dần xem nó là yêu gì mới có thể
trừ được. Nói
xong thầy lấy một cái khăn vuông lụa đỏ đốt hương thư
phù vào mặt khăn,
rồi đưa cho anh học trò và dặn rằng:

- Nó đã
là yêu thì những câu gì ta nói với ngươi, tất nhiên nó cũng
biết.
Đêm nay con yêu đến, nếu nó có hỏi đi hỏi lại, phải kiên quyết
nói là
không. Nếu nói lộ ra thì kế ta không thể thi hành được, nhà
ngươi
tất phải chết. Nên làm thơ tự tình gấp hai mọi ngày. Đợi khi gà
gái
con yêu sắp dập từ biệt, cầm khăn hồng này tặng nó và nói: "Tình
nương,
tình nương của ta, có yêu hàn nho không? Có định cùng ta kết làm
vợ
chồng không? Chúng ta nguyền ước ba sinh, há lại không có một vật gì
làm
tin ư? Vuông khăn hồng này, khi ta mới sinh, có một ông quan trông
ấp
mừng chọ Cha mẹ lấy làm quý báu cất kỹ để dành. Nay ta đem tặng này,
xin
đừng khinh thường. Nàng nên buộc nó vào dây lưng, như vậy thì suốt
ngày,
như có ta ở bên cạnh. Đợi khi thành hôn, ta với nàng lau chung
với
nhau, có sung sướng hơn không? Bảo nó như vậy, nếu con yêu nhận lấy
chiếc
khăn là phúc cho nhà ngươi:

Anh học trò bỏ khăn vào túi áo, lạy
hai lạy rồi ra về.

Đêm hôm ấy con yêu vừa đến đã hỏi ngay rằng:

-
Lang quân! Lang quân! Hôm nay đi đâu thế?

Anh học trò trả lời:

-
Không!

Con yêu nói:

- Thiếp ở trong cửa thấy lang quân đi
quạ Thiếp đi theo sau đến chỗ
cổng nhà thầy, thiếp muốn theo vào,
nhưng thấy khí văn bốc lên cao vút,
lởm chởm trông rất sợ. Thiếp đứng
nấp ngoài cổng để đợi lang quân. Một
lát lang quân ra, thiếp lại
theo về. Sao lại nói là không đi đâu? Hay
là đã có đám nào đấy chăng?
Có lẽ đúng. Ngạn ngữ có câu:

"Vợ chồng mới cưới nói ba phần
thật,

Chưa thể bày ra cả tấm lòng."

Câu nói ấy đúng tâm
lý lang quân lắm đấy!

Anh học trò nói:

- Cũng là ngày đi
học đấy thôi!

Con yêu im lặng, rồi lại vui cười như trước.

Đến
lúc từ biệt, anh ta theo lời thầy, đưa tặng khăn hồng và nói rất
thiết
thạ Con yêu nhìn khăn hai ba lần, xem mặt trên rồi mặt dưới, tựa
hồ
có ý sợ hãi, nghĩ ngợi rồi thở dài, nói rằng:

- Ai đưa vật này
cho chàng? Đây là một vật làm cho vợ chồng ta lìa nhau. Không thế thì
sao bây giờ mới có, trước kia lại không?

Anh học trò nói thác cớ
là cha mẹ vừa mới gửi đến. "Thương nàng, yêu
nàng, ta không tặng
nàng, thì tặng ai? Đã khăng khít với nhau như liền
khúc ruột, sao nỡ
đem lòng ngờ vực như thế?". Anh ta giả đò giận. Con
yêu mới lấy khăn
rồi ra về.

Sáng hôm sau thầy đến hỏi chuyện, biết là con yêu
mang khăn về rồi,
liền bảo anh đi xét trong miếu cổ. Quả nhiên thấy
vuông khăn hồng vắt
trên cái chổi rễ bằng trẹ Thầy trỏ vào cái chổi
nói rằng:

- Đúng là cái chổi này thành yêu.

Thầy bảo đem
chổi về đốt, thì nghe trong ngọn lửa có tiếng kêu khóc. Từ đó con yêu
chổi không còn đến quấy rầy anh học trò nữa..