Ai Hát Giữa Rừng Khuya
Tác Giả: Tchya


Tôi dụi mắt
ngắm kỹ một lần chót nữa. Quả nhiên, cũng như cảnh tượng
vừa hiện ra
lúc tôi mới đến, tất cả sự vật chung quanh mình tôi cứ tựa
hồ chứa
đầy một vẻ bí mật thiêng liêng rùng rợn, một vẻ bí mật mà hình
ảnh rõ
rệt tôi được mục kích càng làm cho dữ dội, nặng nề.
Hiện trạng đương
phô bày trên mái đồi kia, trước mắt tôi không xa mấy,
dưới ánh nắng
vàng đỏ của buổi chiều tà, hiện tượng đó có quả thực là
một hiện
tượng hay không, hay chỉ là một hình ảnh mơ hồ mà đôi mắt
quáng của
tôi lầm tưởng là một bức tranh kỳ quặc? Tôi phân vân không
biết tự
đáp thế nào. Ngắm đi ngắm lại, nhìn rồi lại dụi mắt, dụi mắt
xong lại
nhìn, tôi hết sức kinh nghiệm để chắc chắn, cho kỳ mối ngờ vực
của
tôi thành hẳn ra ngờ vực, hoặc biến thành một tín ngưỡng sâu xa.
Nhưng...
có lẽ nó hóa ra tín ngưỡng mất.
Vì, chỉ cách tôi bảy tám cột đèn,
nghĩa là non hai trăm thước, giữa ban
ngày, sự lạ lùng hiện ra cho
tôi trông thấy vẫn không hề biến đi, mà
cũng không thay đổi. Sự ấy
thực là một kỳ quan độc nhất vô nhị, một sự
tối vô lý mà mình phải
tin là thật, nhưng cũng có nghi ngờ là giả dối,
mơ hồ. Cứ lấy con mắt
hết sức chú ý nhìn, thì sự đó vẫn không trốn
tránh tính tò mò hiếu
sự của ta; song, hễ khi nào ta dùng đến một vật
gì để đi gần lại
trường hoạt động của nó, thì nó biến vụt ngay như làn
khói bị gió
lùa. Hoặc ta tìm cách đi gần chân đồi, còn độ hai ba cột
đèn sẽ tới
nơi, trông lên thì không thấy gì nữa cả; hoặc ta đưa lên mắt
một cặ
ống nhòm để phóng đại trường qua sát, phong cảnh càng to ra bao
nhiêu
thì hình ảnh ta muốn thấy lại mờ đi bấy nhiêu, có khi hóa thành
trong
như vắt như kính, nghĩa là không có hình sắc nữa.
Bằng cứ chịu khó
đứng xa xa mà ngắm nhìn, thì dẫu ngắm chán mắt, sự kỳ
quặc kia cũng
vẫn hiện ra cho mình trông thấy, hiện ra một cách nửa rõ
rệt, nửa mơ
hồ, lạ lùng khó tả quá! Nhưng không phải ngày nào, giờ nào,
bất cứ
lúc nào, ta cũng có hạnh phúc được nhìn nó. Nó chỉ thoát khỏi
cõi âm
trở về cõi dương một năm có vài kỳ, mỗi lần sự biến thiêng của
khí
hậu gợi cho nó nỗi nhớ tiếc thời oanh liệt thuở xưa.
Sự biến thiên đó
họa hoằn mới xảy ra; ấy là một điều tối không may cho
những khách tò
mò hiếu sự. Như tôi chẳng hạn. Tôi đã phải dằng lòng gắn
sức đợi đến
ngót tháng trời được trông thấy hình bóng tôi muốn thấy;
nào phải
đâu là sự dễ dàng.
Cảnh tượng dị kỳ tôi đã được chứng kiến, nó là hai
con ma, hai cái oan
hồn uất ức của hai kẻ chịu tử hình, lâu ngày
không tiêu đi được nên tụ
lại thành bóng, hấp thụ mãi khí thiêng
liêng của trời đất, nên mỗi khi
bị hoàn cảnh xúc động đến là hiện
được lên ngay, hiện lên để diễn lại
một tấn trò mà xưa kia, hai oan
hồn đó thường diễn những giờ cao hứng.
Phàm giả người ta, trong buổi
bình sinh, có một thú gì mình yêu nhất,
mê nhất, một thú gì làm then
chốt cho tất cả bao nhiêu tính tình dục
vọng của mình, một thú gì
mình đã biết hưởng và đã đặt trên tất cả
những khoái lạc của cuộc
đời, thì nhiều lúc, sau khi đã lìa bỏ cõi tục
rồi, vẫn còn nhớ tiếc
đến thú ấy luôn luôn, chỉ ngong ngóng chờ có dịp
hưởng lại là chộp
lấy ngay, không bỏ sót.
Cũng bởi cớ đó nên một khi thi nhân đã chết,
hồn thi nhân còn muốn ngâm
thơ; một khi nhạc công đã chết, hồn nhạc
công còn muốn gảy đàn. Câu thơ
Ðường của Vương Bột văng vẳng trên
dòng sông Lạc, điệu đàn của Sư Quyên
véo von trên mặt sông Bộc đó
chẳng phải là những chứng cớ rõ ràng cho
thuyết ấy hay sao?
Mà
nhất là khi kẻ bị thác lại là người mệnh bạc, vì nghiệp chướng mà
chết
oan, chết yểu, bất đắc kỳ tử hay bị nhục hình, thì một điểm linh
hồn
bay phiêu diêu trong gầm non nước không tài nàosiêu linh tịnh độ
được,
cứ mập mờ khi tan khi tụ, bơ vơ trôi dạt, không đâu là bờ bến.
Ðiểm
linh hồn đó vẫn còn nhớ rõ rệt cuộc sinh hoạt mình trải, vẫn còn
đầy
dục vọng và tình cảm, nhưng chỉ vì không có xác vật chất nên khó
lòng
diễn được dục vọng và tình cảm đó mà thôi. Nhiều khi linh hồn còn
muốn
sống thêm nữa trên cõi thế, bởi chưa dứt hẳn trần duyên, còn muốn
vẫy
vùng nữa, ganh đua nữa cùng với người đời cùng tranh đấu cho tới
cùng.
Có linh hồn khi thác bỗng tỉnh ngộ ra, bay lên một cõi thiêng
liêng
cao sạch để ngao du, tĩnh dưỡng.... Còn như các linh hồn bị
nghiệp
duyên dục vọng buộc chặt với cuộc sinh hoạt củ loài người, thì
chúng
thường hay bay vơ vẩn quanh quẩn bên mình ta, trông ta một cách
ham
muốn thèm thuồng, chỉ đợi có dịp là tất là trở về sống chung với
ta,
dẫu rằng trong một phút.
Ðó là những chúng sinh.
Mỗi khi có đàn
tràng cúng tế, là chúng lần mò cùng đến, để rồi cướp lộc
cướp cơm,
mỗi khi có kẻ ngồi đồng, hay có kẻ thần hồn bị suy nhược là
chúng ám
vào người để được cử động quay cuồng cho đắc ý. Lại những cuộc
thi
hội, thi hương, thì chúng tụ lại họp cả ở cửa trường, để đợi gọi
đến
thì ùa vào mà báo ân báo oán.
Nói ra không hết được; ta chỉ biết bởi
cớ có nhiều âm hồn còn muốn sống
nữa, nên khi có xảy ra những chuyện
kỳ dị mà, nếu mắt ta chịu khó bỏ
hết các thành kiến, nếu ta chịu lưu
tâm suy xét đôi chút đến nhẽ huyền
vi của máy âm dương, ta sẽ nhận
thấy rõ là không có sự gì hoang đường
cả. Trên đời chỉ hoàng toàn có
sự thực mà thôi, cái gì có thể xảy ra
được đều là sự thực cả. Chỉ có
một điều là không phải ma nào, oan hồn
nào cũng hiện lên được cả. Ma
muốn hiện hình tất phải đủ tư cách, phải
ở trong những trường hợp
không bị ngăn trở mới biến hóa được. Thí dụ
như vàng muốn biến thành
nước tất pphải nấu lên ngoài ngàn độ, sự biến
từ thể nọ sang thể kia
không phải bất cứ trường hợp nào cũng xảy ra
được.
Cho nên, ma có
thể hiện hình được, trước hết cốt phải thiêng, mà muốn
thiêng, thì
thao như chúng ta biết, phải có một vài điều kiện. Một là
chết đúng
giờ, hai là chết trẻ, ba là chết một cách thê thảm, bốn là
chết oan,
năm là được chôn ở đất có mạch hay là hấp thụ được khí thiêng
của
trời đất.
Phi mấy điều kiện ấy, thì chỉ là một mảnh hồn yếu ớt, phất
phưởng, khi
tán khi tụ, bay là là vô định trong gầm vô định mà thôi.
Mà có được cả
mấy điều kiện vừa kể, cũng phải tùy từng tuổi, từng
chỗ, từng thời mới
hiện lên được...
Cuộc sống ồn ào đã đánh tan
âm khí, ma thiêng phải bạt đi xa. Những
linh hồn, dù mạnh mẽ đến đâu,
cũng khó có lòng hiện lên được, vì khí
dương mạnh quá. Có lẽ các ma
thiêng đều chạy cả về những chốn đồng rừng
xa vắng, ở lẫn lút trên
đồi, trên ải, không còn hy vọng gì phảng phất ở
những đô thành.
Chả
bù với thời thái bình êm ái thuở xưa: đâu đâu âm khí cũng đều vượng
cả,
muốn rong chơi chỗ nào cũng được, không bị một mãnh lực gì ngăn
cản,
đánh tan đi. Thuở đó, người âm phủ với người dương gian nào có xa
nhau
mấy: ông Bồ đã vì sự người với ma hay chung chạ mà viết nên pho
truyện
Liêu Trai. Ðến thời nay, Liêu Trai đã hóa ra một cuốn truyện
hoang
đường vô lý! Cho hay ma cũng có thời.
Tôi có lẽ còn được nhiều hạnh
phúc hơn Bồ tiên sinh là tôi đã được thấy
tận mắt ma hiện hình giữa
ban ngày, trong thời đại bây giờ, lại ở một
nơi không cách xa đô
thành phồn nhiệt mấy. Ðó thực là một sự lạ; và,
cũng vì sự lạ đó, tôi
mới chép nên câu chuyện này...


Tchya